Pokret za autonomiju - Husein kapetan Gradaščević
Vrsta: Maturski | Broj strana: 17 | Nivo: gimnazija

U V O D:
Osvrčući se na sam naslov naći ću za korisno definisati samu riječ autonomija.
Def: Autonomija(grčka riječ) što znači samozakonodavstvo, samouprava, politička nezavisnost, samostalnost, fil. Pokoravanjanje svojim vlastitim zakonoma.
Jedan od najistaknutijih pokretača, a može se rećio i jedini u tom periodu je Husein kapetan Gradaščević. Dakle, Husein kapetan Gradaščević suprostavio se reformama sultana Mahmuda II-og. Uvođenje tih reformi je značilo ukidanje janičara1, kapetana i ajana2. Treba samo napomenuti da je Sultan Mahmud II u Bosnu slao vezire3wq koji su bili korumpirani. Može se reći da je to jedan od uzroka pokreta za autonomiju Bosne i Hercegovine. Husein kapetan Gradaščević je rođen 1802. godine i rastao je okružen političkim nemirima, što se moglo i smatrati njegovom motivacijom za pokret.
Sultan Mahmud II
________________________________________________________________
1Janičari-Rod osmanske vojske koju je osnovao sultan Orhan1328. godine. Ukinuti su uvođenjem nizama1826 godine za vrijeme vladavine sultana Mahmuda II (Muvekit» Povjest Bosne « Salih Sidki Hadžihuseinović )
2 Ajan-Prvak, uglednik, predstavnik građana u jednom periodu u Bosni; Funkcioner lokalne vlasti
( Muvekit, « Povjest Bosne « Salih Sidki Hadžihuseinović )
3 Vezir – najviša titula u državnoj hijerarhiji Osmanske carevine; ministar, guverner jedne pokrajine, upravnik vilajeta. ( Muvekit, «Povjest Bosne» Salih Sidki Hadžihuseinović )
Propadanje Osmanskog Carstva Porta je pokušala da zaustavi provođenjem reformi. A to znaći da je trebalo ukinuti osmanske vojne i upravne ustanove i preurediti državu. Prvi pokušaji provođenja reformi bili su u vrijeme vladavine Selima III. Ovaj sultan je htio da otkloni zloupotrebe u otomanskom feudalnom sistemu i da preuredi administraciju prema evropskom uzoru , da stvori nove oružane snage koje će zamjeniti janičare od kojih su poticali uzroci nereda i stagnacija Carstva. Sultan Selim III nije dirao u temelje otomanskog feudalnog poretka niti je pokušavao da poboljša položaj raznih naroda . Pokušaj praktične primjene reforme naišao je na otpor privilegovanih slojeva i janičara. Program reformi u Carstvu je prihvatila omladina , a janičari u Istanbulu su se koristili nezadovoljstvo naroda zbog poraza u Rusko –Turskom ratu i u vezi sa ustankom u Srbiji izvršili državni udar i zbacili Selima III sa
Sultan Selim III
prijestolja. Selima III je naslijedio Mahmud II (1808-1839) je nastojao da provede i proširi reforme. Godine 1826. je ukinuo janičarsku vojsku i ugušio je njihovu pobunu u Istanbulu. Za slamanje ustanka zbog uvođenih reformi Mahmud II je formirao regularnu vojsku nizam1 sa određenim rokom služenja u njoj. Prije preduzimanja poduhvata za ukidanje janičara u Bosni sultan Mahmud II je u nju upućivao namjesnike sklone korupcijama sa zadatkom da slomi otpor bosanskog stanovništva. Ti namjesnici su progonili i istaknute a bogate ličnosti pod izgovorom da narušavaju mir i novi poredak u zemlji. Za vrijeme namjesnika Dželaludin-paše je pogubljeno više stotina muslimanskih prvaka. Na pokušaj Porte da se ukine janičarski odžak u Bosni janičari su odgovorili oružanim ustankom. Centar pobune bilo je Sarajevo kome su se priključili i janičari iz drugih krajeva Bosne.

---------- CEO RAD MOŽETE PREUZETI NA SAJTU. ---------- 

www.maturski.org 

 

MOŽETE NAS KONTAKTIRATI NA E-MAIL: [email protected]